kościół

O istnieniu kościoła w Damnie wspomina dokument z 1590 roku. Ze zbiorów przedwojennego muzeum w Słupsku zachowało się zdjęcie obrazu, będącego w posiadaniu Otto Setlermeister z Damna, a przedstawiającego poprzedni kościół. Była to prawdopodobnie murowana budowla bez wyraźnych cech stylowych z masywną wieżą o 4-spadowym dachu i kwadratową sygnaturką. Do południowej nawy, przy wieży przylegała dwukondygnacyjna, szachulcowa kruchta boczna z wejściem do nawy i na emporę. Ten kościół został zastąpiony w 1878 roku obecną świątynią.

Ze starszego kościoła zachował się barokowy ołtarz główny z 1708 roku oraz barokowa tablica pamiątkowa Ewalda von Puttkamer i Weroniki Marii von Below z 1705 roku. Z czasów budowy kościoła dwa ołtarze boczne, ambona, rzeźby św. Piotra i św. Pawła, prospekt organowy, empora organowa – wymieniona współcześnie balustrada, obraz „Zmartwychwstanie Chrystusa”, witraże. Krucyfiks ołtarzowy z I połowy XIX wieku. Witraże w oknach zachodnich: jeden z herbami von Kleist i von Ahlebeck; drugi von Boehne i von Zitzewitz z 1936 roku (przedstawiający małżonków von Kleist i von Ahlebeck – patronów kościoła i fundatora witrażu); trzeci z tondem – pelikan karmiący młode.

 

Obecnie jednym z cenniejszych zabytkowych obiektów w Damnie jest właśnie XIX – wieczny kościół, dawniej ewangelicki obecnie rzymsko – katolicki pod wezwaniem św. Szymona Judy Tadeusza od Apostołów.  Obiekt został zbudowany w 1878 roku (o czym świadczy data na chorągiewce), w stylu neogotyckim z czerwonej cegły wątkiem krzyżykowym.

Kościół został zbudowany na planie wydłużonego prostokąta z węższym zamkniętym trójbocznie prezbiterium, do którego przylega zakrystia. Przy prezbiterium od północy i południa zakrystie na planie prostokąta. Przy zakrystii północnej od wschodu prostokątna kotłownia. Od zachodu wieża na planie kwadratu. Przy elewacji zachodniej, od północy mały aneks na planie prostokąta, pierwotnie ubikacje. Budowla oszkarpowana. Kościół jednonawowy z emporą od zachodu. W zachodniej części nawy wydzielone klatki schodowe, południowa przerobiona na składzik. Wejście główne od zachodu do kruchty w wieży, boczne od południa. Wejścia do zakrystii od północy i południa, wewnętrzne z prezbiterium.

Bryła rozczłonkowana. Kościół jednokondygnacyjny z pięciokondygnacyjną wieżą. Zakrystia południowa dwukondygnacyjna. Korpus nakryty dachem dwuspadowym. Prezbiterium nakryty niższym dachem pięciospadowyrn, zakrystie połową dachu namiotowego, a kotłownia dachem pulpitowym. Wieża nakryta dachem czterospadowym przechodzącym w ośmioboczną iglicę zwieńczoną łacińskim krzyżem. Ubikacja nakryta dachem trzyspadowym. Kościół na fundamentach kamiennych, murowany z cegły – wątek krzyżowy, detal architektoniczny wykonany z cegły. Pokrycie dachu: blacha ocynkowana; na wieży blacha miedziana układana w łuskę.

W czasie budowy obecnego kościoła pastorem był Karol Fryderyk Jonatan Horn (1851-1892 rok). Patronami kościoła byli von Livonius z Damna i von Kleist z Łebienia. Do parafii w Damnie należały miejscowości: Bięcino. Bobrowniki, Dąbrówka, Drzeżewo, Grapice, Głuszyno, Damnica, Łebień, Lipno, Łojewo, Święcichowo, Wiatrowo, Strzyżyno. Parafia należała do kościelnego okręgu Słupsk-Stare Miasto. Po wojnie kościół przejęli katolicy i poświęcili świątynie w 15.09.1945 roku. Parafię erygowano 28.08.1973 roku.

Tablica Puttkamerów

Widziano ją w Damnie po raz ostatni w 1950 r. Potem zniknęła i pozostawała zapomniana aż do 1999 r., gdy w trakcie porządkowania kościoła św. Judy Tadeusza natknięto się na tajemniczy schowek w stropie nad zakrystią. Wydobyto z niego sporych rozmiarów bogato dekorowaną miedzianą tablicę z 1705 r. Najprawdopodobniej miłosierna ręka ukryła jąz obawy przed zniszczeniem w czasach, gdy w słusznym, ale ślepym gniewie niszczono zapamiętale ślady niemieckiej przeszłości na Pomorzu.

Unikalne dzieło nie ma charakteru pośmiertnego epitafium. Jest to tablica pamiątkowa małżonków Ewalda von Puttkamera i Weroniki Marii z rodu von Below. Pośrodku niej znajdują się herby rodowe Puttkamerów i Belowów oraz kartusz z cytatem z Biblii w języku niemieckim. Na małych tarczach upamiętniono liczne potomstwo Puttkamerów, z lewej strony umieszczono imiona czterech synów, z prawej pięciu córek.

Puttkamerowie to jeden z bardziej znamienitych rodów na Pomorzu. Swój rodowód wywodzili od wpływowych w średniowieczu, pomorskich, czyli słowiańskich Święców. Posiadali majątki na całym Pomorzu. Istniały także kurlandzkie i litewskie gałęzie rodu. Przedstawiciel jednej z nich, Wawrzyniec hrabia Puttkamer z Nowogródczyzny, jak pamiętamy, wygrał konkury o rękę Maryli Wereszczakówny, ukochanej wieszcza Adama. .

Tablica Puttkamerów, pięknie odświeżona przez konserwatorów, znalazła godne miejsce w kościele w Damnie. Wisi na ścianie nawy z prawej strony, tuż przed prezbiterium.

 
 Źródło: http://www.regionslupski.pl/art-kosciol-pw-sw-szymona-i-judy-tadeusza-w-damnie.html
Źródło: http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/15021,damno-tablica-puttkamerow.html
źródło – http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/15021,damno-tablica-puttkamerow.html

Galeria

Lokalizacja