pałac

Spuścizną po tamtych czasach jest piękny obiekt pałacowy. Pałac był zbudowany w XVIII wieku jako zamek wodny, usytuowany jest w południowo-wschodniej części wsi, na wyspie w rozlewisku rzeki Charstnicy. Wyspa o czworobocznym kształcie, z trzech stron otoczona jest sztucznie powstałą fosą, z czwartej, południowej – jeziorem. Główny wjazd prowadzi od południowego – wschodu groblą przez staw, potem wzdłuż fosy, wokół wyspy, aż do prowadzącego nad nią mostu, od zachodu, na osi założenia, zajmuje zachodnią część wyspy.

 

Pałac zbudowany w I połowie XIX w., składa się z korpusu głównego i wysuniętych symetrycznie skrzydeł tworzących dziedziniec – podjazd elewacjami szczytowymi na osi wschodnio-zachodniej. Elewacja ogrodowa od strony północnej, a fasadą skierowany w kierunku południowym. Na każdej elewacji usytuowane są schody komunikujące zewnętrzne i wewnętrzne budynku. Cały budynek odizolowany od podwórza gospodarczego. W części północno-wschodniej narożnika znajduje się ośmiokątna wieżyczka widokowa z zegarem.

Budynek założony na planie trzech prostokątów z dostawionymi aneksami. Dla jasności podzielone na: centralny korpus główny z werandą od południa i tarasem od północy. Skrzydło południowo-zachodnie przylegające od zachodu do korpusu głównego składa się z trzech prostokątów, ułożonych w podkowę. W centralnej części z wystawioną werandą, na osi oficyny. Od strony wschodniej do korpusu głównego dostawione jest drugie skrzydło boczne, w kształcie litery L. Jej zasadniczą część stanowi stary dwór prostopadły do korpusu głównego. Od południa przylega do niego oficyna z przejazdem. Pałac: korpus główny oraz skrzydło południowo-zachodnie dwutraktowy, dwukondygnacyjny, nakryty dachem czterospadowym z naczółkami, o niskich płycinach dachowych. Skrzydło południowo-wschodnie 2,5 traktowe, z korytarzem pośrodku, jednokondygnacyjne, nakryte dachem mansardowym o wysokich połaciach dachowych. W części południowej w górnej połaci mansardy usytuowana jest czworokątna wieża zegarowa z ośmiobocznym hełmem. Prostopadłościenne bryły ożywione są różną wysokością dachów, oraz rozczłonkowaniem bryły na trzy części, tworząc odmienne formy. Budynek podpiwniczony z użytkowym poddaszem.

Dach: korpus główny – dach naczółkowy o niskich połaciach dachowych, oficyna południowo-zachodnia o dachu czterospadowym, o wysokich połaciach dachowych, oficyna południowo-wschodnia – mansardowy.
Ściany zewnętrzne (obwodowe), z cegły, murowane i otynkowane. Postawione na wysokim kamiennym cokole, również o otynkowanym licu. Skrzydło południowe (stary dwór) wykonane z drewnianej konstrukcji szkieletowej wypełnionej cegłą.   Na zewnątrz otynkowane. Więźba dachowa – krokwiowo-płatwiowa na stolcach ukośnych oraz jętkowo-płatwiowa na stolcach prostych (korpus główny). Dach kryty dachówką, karpiówką podwójną. Połać dachu oficyny południowo-wschodniej kryta papą. Wieża zegarowa posiada boczne ściany obłożone gontem, a hełm kryty łupkiem.

Wnętrze pałacu ozdabia przestronny dwukondygnacyjny hall z główną klatką schodową i obejściem na poziomie piętra. W hallu boazeria drewniana (prawdopodobnie z czarnego dębu, dziś pomalowana farbą olejną). Na piętro prowadzi drewniana klatka schodowa z ozdobną balustradą. W kilku pomieszczeniach zachowały się sztukaterie w formie gzymsów i rozet. Ciekawa stolarka. Dwukondygnacyjna sala balowa została przebudowana w poziomie na 2 pomieszczenia. Wysokie, łamane dachy i wieżyczki francuskiego renesansu. Pałac jest obiektem unikatowym i wyjątkowym na Pomorzu. Niestety jest w złym stanie.

Obok pałacu park dworski; czworak dworski – murowany, z początku XIX w.; spichlerz dworski murowany z XIX w., gorzelnia murowana z połowy XIX w.; magazyn murowany z roku 1888. Przed pałacem rozciąga się duża polana. Po zachodniej stronie fosy, na osi pałacu usytuowany jest park.

Wnętrze zachowane w miarę w pierwotnej formie. W korpusie głównym budynek jest dwutraktowy, w skrzydle południowo-zachodnim – również dwutraktowy, a w skrzydle południowo-wschodnim dwu i pół-traktowy. Bryły o układzie symetrycznym. Na osi każdej z nich usytuowana klatka wejściowa. Wszystkie skrzydła połączone są ze sobą za pomocą ciągów komunikacyjnych. Funkcjonalnie stanowiły jedną przestrzeń, która podzielona była ze względu na swoje przeznaczenie i użytkowanie. Najbardziej przebudowane jest skrzydło południowo – wschodnie, które powstało najwcześniej.

W każdej z brył zachował się oryginalny wystrój. Zachowała się głównie stolarka okienna, drzwiowa, klatka schodowa, sztukateria oraz kafle w kuchni.

W skrzydle południowo-zachodnim oryginalna jest boazeria i wystrój werandy. Sztukateria na ścianach i suficie w pokojach, oraz dekoracja klatki schodowej. W skrzydle południowo-wschodnim zachowała się również klatka schodowa, oraz wystrój kuchni z ręcznie malowanymi kaflami holenderskimi, o tematyce zoomorficznej.

Główną dominantą całego pałacu jest duży hall główny przechodzący na osi w reprezentacyjną klatkę schodową. W całości zachował się jego wystrój. Z balustradami, kolumnami, klatką schodową, oraz terakotą na podłodze. Obok usytuowana jest duża sala balowa (obecnie podzielona na dwie kondygnacje). Zachowała się tutaj sztukateria wieńcząca ściany. Te reprezentacyjne pomieszczenia rozdzielone są ozdobnymi drzwiami.

Od 1951 roku mieścił się w pałacu ośrodek wypoczynkowy. Od 1963 do 1982 roku funkcjonowała tu Zasadnicza Szkoła Rolnicza z internatem. Od 1982 do 1990 roku znajdowała się w pałacu Ośrodek Szkolenia Kursowego, filia Wojewódzkiego Ośrodka Postępu Rolniczego w Strzelinie. W latach 90-tych pałac został sprzedany osobie prywatnej, która obecnie mieszka w pałacu.

Nad wejściem głównym w drugiej kondygnacji elewacji frontowej południowego korpusu głównego umieszczony jest duży kartusz herbowy. Tarcza o prostej górze, zaokrąglonych i wciętych bokach, u dołu zakończona jest w szpic. Pole tarczy pokryte poziomymi, rytymi pasami. Po środku płaskorzeźbione godło. Godło to profilowo ukazany gryf z głową, skrzydłami i łapami orła, a ogonem ryby. Na głowie ma pięcioramienną koronę. Górą tarcza zwieńczona hełmem. Z jego boków wyrastają labry w postaci mięsistych akantów. Klejnot usytuowany w szczycie to dwa skrzyżowane toporki, wyżej maczugi. Pośrodku ze strusim piórem. Cały kartusz jest płaskorzeźbiony, zaznaczonym białym kolorem na beżowej elewacji.

 

Herb na fasadzie pałacu w Karżniczce
Puttkamerowie pochodzą ze starosłowiańskiego rodu Święców, od których przejęli godło herbowe – rybogryf z ogonem jesiotra.

Galeria

Lokalizacja